Werkzaamheid
Thuisgekomen had ik al snel het onderzoek boven water. Nu is het interpreteren van dit soort onderzoeken best lastig want statistische creativiteit kan een hoop doen. Het nieuwe middel bleek getest op een groep van 1.800 deelnemers met beginnende Alzheimer over een periode van 18 maanden. Het vertraagde het ziekteproces met 27% procent. De amyloïde plaques (hierover straks meer) waren in omvang afgenomen en ook de puntbloedingen die in het dementerende brein regelmatig voorkomen namen in aantal af. De patiënten in het onderzoek gingen niet vooruit maar minder snel achteruit. Alzheimer is een nare ziekte. Ik heb heel vroeger een aantal jaren in een verpleeghuis gewerkt en ook in mijn persoonlijke omgeving gezien wat een slopend ziektebeeld het is. De menselijke waardigheid glijdt geleidelijk aan van iemand af. De patiënt wordt losgeweekt van zichzelf en verdwijnt langzaam in een grijs en donker gat naar een andere niet te bevatten wereld.
Nature of nurture?
Bij Alzheimer ontstaat in het brein de beruchte amyloïde verbindweefseling. Harde plaques van eiwitten hopen zich op tussen de hersencellen en in de bloedvaten. Vergelijk dit met het stollen van je gekookte eitje. Hierdoor kunnen hersencellen minder goed met elkaar communiceren en nieuwe informatie opslaan. Dit leidt ook tot microscopische kleine puntbloedingen in het hersenweefsel. De plaques verminderen de elasticiteit van de bloedvaten waardoor de kleine bloedinkjes kunnen optreden. Is Alzheimer erfelijk? Daar zijn de meningen van wetenschappers behoorlijk over verdeeld. Er bestaat een zeldzame ‘harde’ erfelijke vorm maar veelal speelt een complex van andere factoren een grote rol in het ontstaan en het verloop van de ziekte. Het nieuwe medicijn vertraagd dus maar geneest niet. Het proces van het terugdraaien van de bindweefselplaques lijkt fysiologisch onmogelijk. Probeer je hard gekookte eitje maar weer eens zacht te krijgen. Tegenwoordig weten we dat Alzheimer samenhangt met chronische stille ontstekingen in ons lichaam. En dit proces is sterk leefstijl gebonden.
Oud medicijn
Ik heb nog nooit het nieuws horen openen met: ‘Er bestaat al jaren een goed werkend preventief medicijn tegen Alzheimer. Het heet: ‘Een gezonde leefstijl’. Stress, bewegingsarmoede, hoge bloeddruk, overgewicht, diabetes type II, roken, brein input armoede zijn slechts een aantal van de factoren die invloed hebben op ontstaan en verloop van deze ziekte. Maar ook dit leefstijlmedicijn biedt geen harde garanties. Toch werkt het beter dan de 27% die het nieuwe middel claimt. Een onderzoek in The Lancet spreekt zelfs van een vermindering van 40% in het ontstaan. Het Amerikaanse CHAP onderzoek (2020) liet zelfs een reductie zien van 60%. Een pil slikken is gedragsmatig veel eenvoudiger dan langere tijd investeren in een gezond leefstijlmedicijn: stressreductie, investeren in meer uren slaap, gezond eten, meer bewegen, je sociale contact onderhouden en blijven investeren in kennis en ontwikkeling van je eigen grijze massa, blijken zeer effectief. We zijn dus weer aangeland op de rode leefstijl loper. Laten we het wel positief blijven aanvliegen. De bijwerkingen van het leefstijlmedicijn tegen Alzheimer zijn ook gewichtsverlies, verlaging van de bloeddruk, afname diabetes type II en het verminderen van depressieve gevoelens. Aan de bijsluiter zal het niet gaan liggen. Alleen dienen we een collectieve mindshift te maken. En daar zijn we meestal niet zo sterk in. Maar ergens op de wereld in een lab zal ongetwijfeld hard gewerkt worden aan een nieuw ‘mindshift’ medicijn. Hou het nieuws in de gaten.